Encyklopedia Obuwia
A B C D E F G
H I J K L M N
O P R S T
W V X Z
A
Aglet - czyli zakończenie sznurowadła. Niewielka plastikowa lub metalowa osłona zamocowana na końcach sznurowadeł, chroniąca przed strzępieniem. Potocznie używana nazwa to skuwka.
Angielki, derby – rodzaj butów charakteryzujący się otwartą przyszwą. Przednie część buta (przyszwa), która okrywa palce i podbicie zakończona jest językiem, a boki buta z dziurkami na sznurowadła są naszyte na wierzch przyszwy. Angielki to najczęściej występujący typ sznurowanych półbutów.
Anilina, anilinowe skóry – rodzaj skóry licowej uznawanej za jedną z najdroższych i najbardziej luksusowych skór. Skóry anilinowe są farbowane na wskroś (przy pomocy barwnika zwanego aniliną). Cechą charakterystyczną aniliny są otwarte pory, bez warstwy barwnika (koloru) na górnej warstwie, w ten sposób ujawnia się naturalna faktura materiału. Skóry anilinowe są bardzo miękkie i ciepłe w dotyku. Najlepszy przykład użycia tego typu skór, to dostępne w naszych sklepach buty marki Officine Creative.
Ankel Boots - rodzaj botków sięgających za kostkę. Ankel Boots mogą być zarówno wsuwane, zapinane na zamek lub sznurowane. Wysokość obcasów i rodzaj noska w butach typu Ankle Boots zależy tylko od wyobraźni projektantów i obowiązujących trendów. Ankle Boots prawdziwy tryumf święciły w latach 80, kiedy stały się obowiązkowym elementem damskiej szafy.
Avarca, avarcas – rodzaj tradycyjnych butów hiszpańskich. Sandały typowe dla hiszpańskiej Minorki. Ich konstrukcja jest bardzo prosta, składają się z płaskiej, kauczukowej podeszwy (tradycyjnie wykonywanej ze zużytych opon) i przymocowanego do niej szerokiego paska skóry, który otula stopy. Nadal produkowane i bardzo popularne sandały.
B
Baczmaga, baczmagi – rodzaj butów sięgających do kolan. Historyczne buty pochodzące z okresu baroku. Charakteryzujące się ściętymi ukośnie cholewami, płaską podeszwą i lekko zadartym nosem.
Baleriny – rodzaj butów damskich na płaskiej podeszwie z zaokrąglonym noskiem. Typ butów zainspirowany obuwiem tancerzy w balecie. Jedne z pierwszych balerin do codziennego użytkowania, zaprojektował w 1957 roku włoski projektant - Salvatore Ferragamo specjalnie dla gwiazdy Hollywood – Audrey Hepburn. Baleriny to obecnie jedne z najpopularniejszych i najwygodniejszych butów dla kobiet.
Baletki – buty do tańca klasycznego i treningu w balecie. Wykonane z płótna, bądź skóry. Nie należy baletek mylić z pointami (pointy, służą do stania na czubkach palców). Baletki w odróżnieniu od point rzadko posiadają troczki, elementem podtrzymującym jest w nich gumka. Baletki mają za zadanie ściśle przylegać do stopy, są lekkie i miękkie.
Banana heel – rodzaj butów damskich na obcasie o charakterystycznym kształcie przypominającym banana. Obcas i przednia część platformy są połączone, często wykonane z jednego kawałka materiału, co tworzy oryginalną, ekstrawagancką formę.
Beatelsówki – rodzaj butów z cholewką sięgającą za kostkę, ściętym obcasem i spiczastym czubkiem. Forma zbliżona do sztybletów ale zapinana na zamek a nie wsuwana. Nazwa pochodzi od zespołu The Beatels, którego członkowie szczególnie upodobali sobie ten rodzaj butów.
Bikery, biker boots – rodzaj butów, botków inspirowanych obuwiem motocyklowym. Biker boots to wsuwane botki sięgające za kostkę, charakteryzujące się szerszą cholewką oraz stabilną, grubą podeszwą. Bikery często przyozdobione są dodatkowo paskiem z klamrą lub ćwiekami zamocowanym na cholewce. To bardzo popularny, casualowy typ butów o masywnej formie, doskonale wpisujący się w modny styl grunge.
Blake stitch, Blake Construction – jedna z metod szycia butów. Sposób przymocowania podeszwy do cholewki za pomocą nici. Najstarszy i najbardziej j powszechny sposób szycia eleganckich męskich butów, polegający przeszyciu podeszwy i podpodeszwy jednym szwem. Buty szyte metodą Blake są lżejsze, bardziej miękkie i łatwiejsze w rozchodzeniu niż buty szyte metodą Goodyear Welted.
Blucher – rodzaj butów z otwartą przyszwą. Charakterystyczne dla butów blucher jest to, że przyszwy idealnie schodzą się ze sobą i tworzą wrażenie, jakby zostały uszyte z jednego kawałka skóry. Prototyp stworzony został w czasach napoleońskich, dla żołnierzy pruskich na prośbę feldmarszałka Bluchera. To bardzo zbliżony i często mylony z derbami (angielkami) typ eleganckich butów.
Boat Shoes, Deck Shoes, buty żeglarskie – rodzaj półbutów, pierwotnie związanych z żeglarstwem. Ich pomysłodawcą był Paul Sperry, amerykański żeglarz-amator, który opatentował charakterystyczną, antypoślizgową podeszwę. Podeszwa w klasycznych Boat Shoes jest jasna, by zapobiegać rysowaniu pokładu na łodziach, oraz poprzecznie ponacinana aby nie ślizgać się na mokrej powierzchni. Cholewka w butach żeglarskich wykonana jest z grubszej, odpornej na przemoczenia skóry bez podszewki, umożliwiającej noszenie butów na bose stopy i sznurowana za pomocą rzemieni. Klasyczne Boat Shoes stały się ikoną mody. Są symbolem dobrego stylu, luksusu, pasji do sportów i sportowej elegancji.
Boho-chic, boho – styl w modzie damskiej, łączący ekstrawagancki styl hipisów ze swobodnym, sportowym stylem ubierania surferów i oryginalnością bohemy. Charakterystycznymi elementami stroju są długie, luźne spódnice, joggery, futrzane kamizelki, dżinsowe kurtki, kolorowe tuniki, szerokie paski, duże torby i wygodne buty: najczęściej botki, trampki, sandały lub baleriny.
Botki – rodzaj butów z wydłużoną cholewką, sięgającą okolic kostki lub połowy łydki. Jedne z najpopularniejszych i najstarszych typów butów dla kobiet i mężczyzn, zarówno na sezon zimowy i letni. Botki występują w wielu różnych wariantach i nieustannie podlegają modowym metamorfozą.
Bowler – rodzaj torby, która pierwotnie przeznaczona była do przenoszenia kul w kręgielniach. Modny kształt pakownej, codziennej torebki o zaokrąglonych kształtach, przystosowanej do noszenia w dłoni lub na długim, dodatkowym pasku. Ponadczasowy typ torby w sportowy stylu z nutą retro.
Brogsy, brogue, golfy - to buty z określonym typem zdobienia – ozdobnym dziurkowaniem umieszczonym na cholewce butów. Nazwa brogsy nie ogranicza się do określonego rodzaju butów. Zarówno półbuty, trzewiki, sztyblety czy botki mogą być przyozdobione różnymi typami broguing. Istnieją trzy rodzaje perforacji typu brogue: pół brogsy (half-brogues), pełne brogsy (full brogues) i longwing brogues.
Bucket - rodzaj torby o pakownym, workowatym kształcie. Forma nawiązuje do tradycyjnych sakiewek. Cechy charakterystyczne to szerokie dno, ściągający rzemyk i długi pasek.
Budapester – rodzaj butów z otwartą przyszwą i zdobieniem typu brogues. Fason półbutów faworyzowany przez tradycyjnych szewców z Budapesztu. Cecha charakterystyczną jest ich szersza forma, uzyskiwana dzięki specyficznym, szerokim kopytom. Dzięki temu buty budapester doskonale leżą na dobrze zbudowanych, wysokich mężczyznach.
But – okrycie stopy. Jeden z najbardziej istotnych elementów ubioru ludzkiego. Przeznaczeniem butów jest ochrona stóp przed urazami ze strony podłoża i zapewnienie komfortu podczas chodzenia. Podstawowe elementy składowe butów to: cholewka i podeszwa. Dodatkowe elementy składowe butów to: podszewka, wyściółka, przyszwa, obłożyna, język, zapiętek, sznurowadło, podpodeszwa (brandzel), otok oraz obcas i flek. Rozróżniamy wiele rodzajów butów, wykonanych z różnych materiałów, przeznaczonych do określonych celów, różniących się między sobą kształtem, budową, wielkością i technologią wykonania. "Buty są jednym z najbardziej sugestywnych elementów stroju. Często piękne, wyjątkowo starannie wykonane są niczym dzieła sztuki, będąc silnymi wyznacznikami społecznego i finansowego statusu" - piszą Lucy Pratt i Linda Woolley w obszernym opracowaniu poświęconym historii butów pt. Shoes.
↑ powrót do indeksu ↑
C
Caligae, caliga – rodzaj tradycyjnych sandałów noszonych przez rzymskich legionistów. Wykonane z jednego kawałka skóry obwiązanego rzemieniem na charakterystycznej skórzanej podeszwie nabijanej ćwiekami.
Capretto skóra – rodzaj skór cielęcych lub kozich, uzyskiwanych tylko z bardzo młodych zwierząt, karmionych tylko mlekiem matki. Bardzo cienka, lecz niesamowicie elastyczna, miękka i trwała skóra o charakterystycznym porowatych licu ze szlachetnym połyskiem. Używana do produkcji najbardziej ekskluzywnych butów.
Casual shoes – buty w codziennym, niezobowiązującym stylu. Buty dopasowane do casualowego stylu ubierania, czyli swobodnego, nieformalnego stroju na pograniczu sportowej, miejskiej elegancji. Casualowe buty idealnie nadają się na spacer, na zakupy, do szkoły, na towarzyskie spotkanie i weekendowe wyjazdy.
Cęgi – narzędzie pracy szewca. Specyficzne obcęgi używane w warsztacie szewskim.
Chanelka – rodzaj torebki z charakterystycznym pikowaniem i paskiem w formie łańcuszka. Najpopularniejszy, kultowy model to zaprojektowana w 1955 roku torebka Chanel 2.55.
Chanelki – rodzaj damskich czółenek zaprojektowanych przez Coco Chanel. Ich charakterystyczna cechą jest odcięty nosek z kontrastowym zestawieniem kolorów lub faktur skóry.
Chodaki, drewniaki, saboty – rodzaj tradycyjnego obuwia wykonanego drewna lub drewna łączonego ze skórą. Tradycyjne saboty są elementem ludowego stroju holenderskiego i do dziś bardzo chętnie nosi się je w Holandii i Flandrii.
Cholewka – część składowa obuwia. Okrywająca wierzchnią część stopy i nogi. Cholewka może sięgać ponad kostkę, do kolan, lub nawet do podudzia. Cholewka połączona jest dolnymi brzegami ze spodem obuwia.
Chunky Heel, Block Heel, obcas słupkowy - to rodzaj prostych obcasów. Grubsze obcasy w kształcie klocka o różnej wysokości. Tego typu obcasy spotykamy we wszystkich rodzajach damskich butów, ich kształt i wysokość zależy od wyobraźni projektantów i przeznaczenia butów.
Cielęca skóra, nappa, anilux, kid calf – rodzaj skóry uznawany za najlepszy dostępny surowiec do produkcji obuwia i galanterii skórzanej. Skóra cielęca jest miękka, mocna i elastyczna, nie łamie się i nie pęka, posiada znakomitą zdolność do przepuszczania powietrza. Lico jest równomierne, delikatne i eleganckie.
Ciżemki, ciżmy – rodzaj tradycyjnego obuwia na płaskiej podeszwie, bez obcasa o bardzo wydłużonych noskach. Bardzo popularne buty w średniowieczu. Ciżemki wykonane były z różnego rodzaju materiałów, najczęściej była to barwiona na różne kolory skóra lub welur.
Cordovan skóra – rodzaj skóry uzyskiwanej ze skóry z grzbietów końskich. Skóra tego typu wyprawiana jest bardzo skomplikowanymi metodami, a najlepsze skóry cordovan pochodzą z USA, Japonii oraz Hiszpanii. To skóra wyjątkowo trwała, elastyczna oraz bardzo odporna na działanie wilgoci. Charakterystyczną cechą skóry cordovan jest to, że ładnie się starzeje i z czasem nabiera dodatkowego uroku.
Creepersy, creepers – rodzaj butów na grubej podeszwie. Różnego typu buty, których cechą charakterystyczną jest gruba, znacznie podwyższona platforma równej wysokości. Typ butów określany jako buty na słoninie, szczególnie rozpowszechniony został w Polsce na przełomie lat 50/60 XX wieku. Buty na słoninie łączone z wąskimi spodniami i kolorowymi skarpetkami wzbudzały duże niezadowolenie ówczesnych władz PRL-u i stały się atrybutem buntu bikiniarzy.
Czeszki, jarmilki, flagi – rodzaj damaskich balerinek w sportowym stylu. Legendarne tenisówki wykonane z podwójnej warstwy płótna, na gumowej podeszwie z gumka przytrzymująca podbicie i charakterystyczną, niewielką, trójkolorową flagą. Czeszki były obiektem pożądania kobiet w Europie Wschodniej w latach 80 XX wieku. Niezmiennie produkowane na Słowacji od ponad 40 lat.
Czółenka – rodzaj damskich butów z mocno wyciętą cholewką. Czółenka to bezsprzecznie najpopularniejsze buty dla kobiet. Kształt cholewki i wysokość obcasów jest zależny od przeznaczenia butów, mody i wyobraźni projektantów.
↑ powrót do indeksu ↑
D
Derby, angielki - rodzaj butów charakteryzujący się otwartą przyszwą. Otwarta przyszwa oznacza, że przednie część buta (przyszwa), która okrywa palce i podbicie zakończona jest językiem, a boki buta z dziurkami na sznurowadła są naszyte na wierzch przyszwy. Pochodzenie nazwy „derby” pozostaje niejasne. Najprawdopodobniej nawiązuje do angielskiego hrabiego Derby, żyjącego w XIX wieku, który jak głosi legenda, miał trudności z zakładaniem butów ze względu na kurpulentną budowę ciała. Z pomocą przyszedł mu szewc, który stworzył buty łatwiejsze w nakładaniu i w ten sposób narodziło się cięcie derby, charakterystyczne dla butów typu angielki.
Desanty, skoczki, buty wojskowe - sznurowane trzewiki z wyższą cholewką, wykonane z mocnej skóry na grubej, wielowarstwowej podeszwie. Typ butów sprawdzonych w wojsku, służbach specjalnych i mundurowych. Buty przystosowane do używania zarówno w wysokich i niskich temperaturach oraz odporne na wilgoć. Desanty dzięki uniwersalnemu krojowi i solidnemu wykonaniu zyskały uznanie miłośników wielu sportów: myśliwych, wędkarzy, podróżników czy miłośników off-road.
Desert Boots, Chukka Boots – rodzaj trzewików. Typ sznurowanych butów za kostkę, najczęściej wykonanych ze skóry zamszowej na lekkiej, elastycznej podeszwie wykonanej z jasnej gumy lub kauczuku. Nazwy Desert Boots i Chukka Boots stosowane są zamiennie choć ich rodowód jest różny. Chukka boots, to buty, których kiedyś używali gracze polo, natomiast Desert Boots powstały dla żołnierzy brytyjskich stacjonujących w pustynnej, północnej Afryce. Obecnie to jedne z najpopularniejszych butów na co dzień. Potocznie określane jako szczurki.
Dratwa – narzędzie pracy szewca, rymarza i kaletnika. Gruba, mocna nić wykonana z włókien lnianych lub konopnych, impregnowana woskiem lub smołą.
Dress code – zbiór zasad, dotyczący odpowiedniego dopasowania ubioru do okazji. Zasady te są zależne od regionu świata, państwa, religii czy kultury.
Driving Mocs, Driving Shoes – rodzaj mokasynów. Wygodny typ butów uszytych z jednego kawałka skóry, zszytej tylko na pięcie i podbiciu. Charakterystyczne cechy klasycznych Driving Mocs to obszycia wykonane grubą nicią i celowo wywinięte na zewnątrz, oraz podeszwa z gumy wchodząca aż na piętę. Klasyczne driving mocs to jedne z najpopularniejszych modeli obuwia we Włoszech. Driving Mocs/Car Shoes to buty idealne do prowadzenia samochodu. Potoczna, polska nazwa takich butów to cichobiegi.
Duffle, torba weekendowa, torba podróżna – rodzaj dużej torby o sportowym charakterze. Pakowna torba z dwoma uchwytami i dodatkowym, długim paskiem. Najczęściej wykonana ze skóry lub mocnego materiału. Casualowa torba zaprojektowana z myślą o weekendowych wyjazdach czy wyjściach na trening.
↑ powrót do indeksu ↑
E
Eko moda, ekologiczna moda – określenie tendencji w modzie skupionych na dwóch, podstawowych zagadnieniach: ekologii oraz etyki procesu produkcji. Ekomoda jest odpowiedzią i próbą przeciwdziałania degradacji środowiska naturalnego podczas procesu produkcji odzieży, oraz sprzeciwem wobec nieetycznych warunków pracy w fabrykach odzieżowych. Eko moda to wspieranie produkcji materiałów ekologicznych - materiałów pochodzenia naturalnego, takich jak bambus, konopie lub bawełna organiczna, przy uprawie, których nie stosuje się środków chemicznych. Ekologiczna moda to także wykorzystywanie materiałów pochodzenia wtórnego, pozyskiwanych z recyklingu, takich, jak np. poliester zrobiony z przetworzonych butelek plastikowych. To także pielęgnowanie tradycyjnych, regionalnych sposobów produkcji.
Espadryle – rodzaj tradycyjnych, wsuwanych butów na lekkich podeszwach. Podeszwa w klasycznych espadrylach wykonana jest z plecionego sznurka lub trawy (najczęściej włókien juty). Cholewka wytwarzana jest zwykle z płótna lub delikatnej skóry. To typ butów pochodzący z Hiszpanii, o bardzo długiej, sięgającej ponad 4000 lat tradycji. Od połowy XX wieku espadryle przeżywały swój renesans dzięki gwiazdom kina (Grace Kelly, Audrey Hepburn, Don Johnson). Espadryle stały się ikoną letniego obuwia i większość uznanych projektantów mody posiada „katalońskie sznurkowce” w swoich kolekcjach.
↑ powrót do indeksu ↑
F
Flek – część podeszwy w butach. Element doczepiany do obcasa, który ma zapewniać wygodę i chronić ma przed ścieraniem. To wymienny element obuwia, który zużywa się najszybciej i podlega systematycznej wymianie. Fleki mogą być wykonane z gumy obuwniczej lub z metalu.
↑ powrót do indeksu ↑
G
Garbowanie – proces technologiczny prowadzący do zabezpieczenia przed procesami gnilnymi surowej skóry i wzrostu jej odporności termicznej. Garbowanie odbywa się kilkoma etapami, co pozwala uzyskać skórę do produkcji odzieżowej, galanteryjnej, podszewkowej i tej przeznaczonej na obuwie.
Geta –rodzaj tradycyjnych klapek pochodzący z Japonii. Drewniane obuwie przypominające chodaki na podeszwie do której przymocowane są dwa kawałki drewna. Geta noszone są z tradycyjnymi japońskimi strojami, takimi jak kimono lub yukata. Używane także współcześnie i noszone, głównie w Japonii, podczas gorących letnich miesięcy.
Gladiatorki, rzymianki – rodzaj butów inspirowanych obuwiem noszonym w starożytnym Rzymie. Sandały wzorowane na butach noszonych w starożytności, wykonane z efektownie połączonych skórzanych pasków oplatających stopę. Rzymianki mogą być płaskie lub na obcasie. W zależności od wyobraźni projektantów i obowiązujących trendów mogą to być to bogato zdobione gladiatorki na szpilkach lub minimalistyczne i ascetyczne w formie płaskie rzymianki.
Glany – rodzaj butów. Sznurowane trzewiki o masywnej, ciężkiej optycznie formie wykorzystywane w służbach mundurowych, które bardzo szybko stały się ulubionym obuwiem subkultur młodzieżowych. Klasyczne glany wykonane są z czarnej skóry i sznurowane na 10 szlufek. Podeszwa w glanach jest gruba z wyraźnie zaznaczonym bieżnikiem. W zależności od koloru noszonych w glanach sznurówek rozróżnia się przynależność do określonej subkultury.
Gore-Tex - znak towarowy należący do firmy W.L. Gore & Associates. Gore-Tex to oddychająca, wodoszczelna membrana stosowana w obuwiu i odzieży. Bardzo lekka i cienka warstwa umieszczana pomiędzy materiałem wierzchnim a podszewką. Produkty zawierające membranę Gore-Tex są całkowicie wodoszczelne, wiatroszczelne i równocześnie oddychające. Woda nie przedostanie się przez ten materiał nawet pod bardzo dużym ciśnieniem, gdyż kropla wody jest 20 000 razy większa niż mikroskopijne pory w membranie.
Goodyear Welt, szycie metodą ramową - jedna z metod szycia butów. Sposób przymocowania podeszwy do cholewki nazywana także szyciem ramowym lub pasowym. Uznawana za najlepszą i najbardziej trwałą metodę mocowania podeszwy do cholewki. Szycie ramowe polega na pracochłonnym i precyzyjnym łączeniu uformowanej i naciągniętej na kopyto, skórzanej cholewki z podpodeszwą za pomocą poziomego szwu, a następnie przeszyciu całości do skórzanego pasa (ramy) podeszwy. Buty skonstruowane metodą Goodyear Welted to najbardziej luksusowe i trwałe buty. Ramowy sposób szycia butów daje niezwykły komfort użytkowania, pozwala stopom oddychać oraz chroni je przed wilgocią. Tak uszyte buty po krótkim czasie doskonale dopasowują się do stóp, przyjmując ich kształt. Odpowiednia pielęgnacja takich butów gwarantuje doskonały wygląd oraz świetne właściwości użytkowe przez długie lata.
Grunge – styl w modzie wywodzący się od gatunku muzycznego, który narodził się w latach 80. XX wieku w Seattel. Charakterystyczne cechy tej subkultury to: swoboda, negacja, luz i nieszablonowość. Styl ubieranie, który kultywuje niedbałość, niestaranność i niechlujność. Szerokie swetry, koszule z flaneli, poszarpane spodnie, zakładanie na raz wielu warstw odzieży oraz znoszone trampki lub glany – to ulubione elementy garderoby w stylu grunge. Styl grunge został bardzo szybko zawłaszczony przez popkulturę i zajmuje ważne miejsce w modowych trendach.
Gumofilce – rodzaj butów. Odmiana ocieplanych kaloszy z filcową cholewką. Najczęściej wykorzystywane, jako buty robocze: w przemyśle, rolnictwie czy w wojsku.
↑ powrót do indeksu ↑
H
Hobo – rodzaj codziennej torebki o specyficzny, półksiężycowy kształcie i pasku noszonym na ramieniu. Pakowna, miękka torba zapinana na zamek. Wygodna torebka idealnie dopasowana do kształtu ciała.
Halówki – rodzaj sportowych butów przeznaczonych do gry w piłkę nożną na hali lub na sztucznych boiskach.
Hippie – styl w modzie wywodzący się z kontrkultury hippisowskiej, rozpowszechnionej w latach 70. XX wieku. Najważniejsze cechy hipisowskiej rewolucji to: bunt przeciwko normom społecznym, konsumpcji i przemocy. Mimo silnego akcentu na zwalczanie obowiązujących konwencji, w tym także norm dotyczących ubioru, hipisi wykreowali specyficzny gatunek mody. Hippie styl miał odzwierciedlać swobodę i bliskość z naturą. Kolorowe, kwieciste, luźne bluzki z szerokimi rękawami, indiańskie poncza, kolorowe koralik, pacyfki bandany, wytarte jeansy z szerokimi nogawkami – tzw. dzwony, barwne cygańskie spódnice, koturny lub płaskie sandały – to ulubione elementy hipisowskiego stylu. Styl hippe został bardzo szybko zawłaszczony przez popkulturę i zajmuje ważne miejsce w modowych trendach.
↑ powrót do indeksu ↑
I
Ircha – nazwa określająca wyprawioną skórę. Ircha produkowana jest przez garbowanie skóry z użyciem oleju z ryb morskich, wnikającego w jej strukturę. Dzięki temu ircha ma doskonałe właściwości wchłaniania płynów i doskonale nadaje się do czyszczenia gładkich powierzchni, np. okularów, przyrządów optycznych czy karoserii samochodowych.
↑ powrót do indeksu ↑
J
Japonki – rodzaj sandałów. Lekkie klapki stworzone z dwóch pasków przytrzymujących stopę i przytwierdzonych do podeszwy.
Jazzówki – rodzaj sznurowanych butów na płaskiej podeszwie.Typ butów pierwotnie zaprojektowany dla tancerzy jazzowych. W tradycyjnych jazzówkach cholewka i podeszwa jest bardzo miękka i elastyczna, a sznurowana cholewka ściśle przylega do stopy, co umożliwia swobodny taniec. Obecnie popularne jazzówki odbiegają od swojej pierwotnej formy, ale nadal pozostają jednymi z najpopularniejszych damskich półbutów.
Język – część cholewki w butach, która połączona jest z górną krawędzią przyszwy. Język pełni w butach funkcję ochronną, chroni stopy przed uciskiem dziurek na sznurowadła i sznurowadeł.
Jucht – to rodzaj skóry wyprawionej tylko metodami roślinnymi bez użycia agresywnej chemii. Skóra jucht najczęściej wykańczany jest w naturalnym, żółto-brązowym kolorze. Typową właściwością skór juchtowych jest skłonność do zmiany koloru na ciemniejszy po każdym kontakcie z wodą. To dobra skóra do produkcji solidnych butów, np. oficerek, bikerów, kowbojek i toreb (np. charakterystyczne torby myśliwskie).
↑ powrót do indeksu ↑
K
Kaczuszka, Kitten Heel – rodzaj obcasów w damskich butach. Niewysokie obcasy, określane jako „krótkie szpilki”, które kobieco i romantycznie prezentuja się w różnego rodzaju butach. Obcas kaczuszka ma charakterystyczny kieliszkowaty kształt i umieszczony jest w tylnej części podeszwy, pod piętą, dzięki temu gwarantują stabilność i komfort. Buty tego rodzaju swoją popularność zyskały na początku lat 50-tych a rozsławiła je Audrey Hepburn. Kaczuszki nadal pozostają jednym z najczęściej stosowanych obcasów w damskich butach.
Kalosze – rodzaj butów wykonanych z gumy. Praktyczne buty, które mają chronić stopy przed zamoczeniem. Występuje w wielu wersjach o różnej długości cholewek. W ostatnich latach kalosze stał się obowiązkowym, modnym elementem casualowej garderoby.
Kapka – część cholewki w butach. Nazwa nakładki doszywanej do przyszwy, do czubka buta. Kapka bardzo często przyjmuje kształt skrzydeł, tzw. wingtip.
Kapcie, pantofle, papcie, laczki – rodzaj obuwia przeznaczony do noszenia w mieszkaniu.
Kauczuk naturalny, guma naturalna – materiał uzyskiwany z soku mlecznego – lateksu, drzew, krzewów. Kauczuk naturalny jest składnikiem wielu rodzajów gumowych podeszw, nadaje podeszwą sprężystości i jest bardzo trwały. W czystej postaci kauczuk występuje w podeszwach określanych jako tzw. słoniny.
Kierpce – rodzaj tradycyjnych butów noszonych przez górali i mieszkańców łuku karpackiego. Lekkie buty szyte ręcznie, przeważnie z jednego kawałka skóry z charakterystycznym spiczastym noskiem. W Polsce kierpce znane są przede wszystkim, jako element stroju górali podhalańskich.
Klapki – rodzaj butów. Lekkie obuwie wsuwane na stopę, które może być wykonane z różnego rodzaju materiału.
Kopertówka – rodzaj niedużej, eleganckiej torebki. Kopertówka może być długa i wąska jak bagietka, tzw. baguette lub większa, płaska i w formacie A3 lub A4 – to tzw. listonoszka. Bywa mała, ozdobna jak szkatułka lub okrągła. Kopertówka można powiesić na pasku lub trzymać w dłoni. Odpowiednio dobrana kopertówka potrafi zastąpić biżuterię.
Kopyto szewskie - to forma używana do produkcji butów. Podstawowe narzędzie pracy szewców, używane do formowania butów. Kopyto może być używane zarówno, jako miara uniwersalna, jak i przygotowane dla konkretnej osoby. Kopyta wykonuje się z różnych materiałów, w tym z drewna twardego, żeliwa i tworzyw sztucznych.
Korkotrampki – rodzaj sportowych butów przeznaczonych do gry w piłkę nożną. Na podeszwach tych butów znajdują się kolce, korki, które mają zwiększać przyczepność do murawy. Wyróżniamy cztery rodzaje korkotrampków: korki, lanki, trufy, wkręty
Koturn – rodzaj obcasa, który stanowi jednocześnie element podeszwy. Znacznie pogrubiona podeszwa o charakterystycznym, wygiętym kształcie. Ten typ obcasa ma bardzo długą tradycję sięgającą starożytnej Grecji i nadal cieszy się nie słabnąca popularnością w wielu rodzajach butów.
Koturny – określenie stosowane do określenia butów na podeszwach w formie koturna. Buty na pogrubionych podeszwach mają wyjątkowo bogatą historię. Początkowo służyły aktorom w teatrze antycznym w celu lepszego wyeksponowania sylwetki na scenie. W XVI wieku, tak zwane chopines (patynki) stały się ulubionym obuwiem arystokratów. Barokowe koturny nie tylko miały dodawać wzrostu i chronić długie suknie przed zabrudzeniem, ale przede wszystkim wysokość koturna były symbolem pozycji społecznej. Obecnie buty na koturnach to jedne z najpopularniejszych, codziennych rodzajów butów dla kobiet.
Kowbojki – rodzaj obuwia na niewysokim, ściętym obcasie z wydłużonym noskiem i cholewką sięgającą ponad kostkę. Nazwę zawdzięczają kowbojom ale ich rodowód jest znacznie dłuższy niż historia Dzikiego Zachodu. Wysoka cholewka i ścięty obcas, miały umożliwić trzymanie się w siodle i tego typu buty używali już w XIII wieku wojownicy mongolscy Dżingis-chana. Prekursorami kowbojek były także wellingtonki – buty noszone przez kawalerzystów Napoleona Bonaparte. Wellingtony, modne, wygodne i trwałe buty, idealne do konnej jazdy, były niezwykle cenione przez dobrze urodzonych mieszkańców południowych stanów USA, gdzie kultywowano szlacheckie obyczaje oraz modę ze Starego Kontynent. Kowbojki w XX wieku rozsławione zostały przez cyrkową trupę Buffalo Billa i późniejsze produkcje Hollywood z idolami, takim jak John Wayne, Marlon Brando czy Jamse Dean. Obecnie to nadal bardzo popularne, kultowe buty kojarzone ze stylem country, gwiazdami rocka i fanami motocykli.
Kozaki – rodzaj obuwia z wyższa cholewką. Rodowód kozaków, które początkowo były typowo męskimi butami, wywodzi się od obuwia wojskowego (strój sarmacki, kozacki, tatarski). Natomiast, popularne oficerki swoje korzenie wywodzą z jeździectwa i myślistwa. Kozaki męskie były w wiekach wcześniejszych bardzo pożądanym i wyjątkowo prestiżowym obuwiem. Z upływem lat a kozaki przeszły do damskiej garderoby i obecnie to jedne z najpopularniejszych butów na sezon jesienno-zimowy.
Kuferek – rodzaj torebki o charakterystycznym kształcie przypominającym kufry. Torebki typu kuferkowego są bardzo praktyczne i cieszą się niesłabnąca popularnością. Kuferki można nosić w dłoni lub na długim, dodatkowym pasku.
↑ powrót do indeksu ↑
L
Lakierki - określenie butów wykonanych z lakierowanej skóry. Najbardziej elegancka i formalna odmiana butów zarówno dla kobiet i mężczyzn.
Lordsy, loafersy, slippersy – rodzaj wsuwanego obuwia na płaskiej podeszwie. Lekkie mokasyny z cholewką wyciętą w charakterystycznym kształt podkowy. Podobnie jak w mokasynach, obłożyna buta ciągnie się wzdłuż stopy i jest zszyta z cholewką, dlatego często spotyka się określenie, że loafersy to właśnie udoskonalone mokasyny. Jednak w przeciwieństwie do mokasynów, loafersy mają podeszwę oraz obcas. Lordsy wzorowane są na eleganckich kapciach używanych w arystokratycznych płacach i często przyozdobione eleganckimi monogramami lub wyszywane kamieniami. Loafersy zostały wymyślone na początku XX wieku dla studentów. Dzięki swojej lekkości, wygodzie oraz łatwości w zakładaniu i zdejmowaniu, szybko zyskały popularność i zajęły ważne miejsce zajęły ważne miejsce w panteonie obuwia codziennego.
Lakierowane skóry – sposób wykończenia skóry polegający na pokryciu powierzchni skór cienką warstwa błyszczącej powłoki. Skóra naturalna o gładkiej i połyskującej powierzchni. W ten sposób wyprawia się skóry gorszej jakości tzw. dwoiny, na które kładąc lakier tuszuje się ewentualne niedoskonałości i skazy. Dzięki lakierowaniu otrzymuje się elastyczne wykończenie z błyszczącą powierzchnią dającą elegancki, lustrzany efekt. Rodzaje skór lakierowanych to: vernice, czyli skóra bydlęca z gładkim lustrzanym licem, sztywniejsza, używana do klasycznych butów oraz naplak, czyli skóra lakierowana z cienkiej skóry dwoinowej welurowej lub licowej o nieregularnym, pływającym licu, używana do produkcji eleganckich butów na co dzień.
Listonoszka – rodzaj torby o charakterystycznym kształcie typowym dla torby noszonej przez listonosza. Charakterystycznym elementem jest klapa służąca jako zamkniecie torby i długi pasek. Rodzaj praktycznej, codziennej torby, która z powodzeniem mieści dokumenty A4.
Lotniki, Whole Shoes – rodzaj półbutów wykrojonych z jednego kawałka skóry z jednym szwem na piecie. Buty o charakterystycznej, minimalistycznej formie, o gładkiej cholewce. Bardzo trudne do wykonania buty, wymagające perfekcyjnego naciągnięcia na kopyto, doskonałej jakości skóry i mistrzowskich umiejętności szewskich.
↑ powrót do indeksu ↑
M
Mary Jane Shoes – rodzaj butów. Czółenka z charakterystycznym paskiem z zapięciem umieszczonym na wysokości podbicia. Dziewczęcy typ butów, który swoja nazwę zawdzięcza komiksowej postaci z początku XX wieku. Typ butów w stylu retro, który nadal cieszy się dużą popularnością. Kształt cholewki, wysokość obcasa i szerokość charakterystycznego paska zależą od wyobraźni projektanta.
Migdałowy nosek butów - kształt noska ze stożkowym, lekko zaokrąglony czubkiem, który przypomina kształtem migdał.
Mikroguma – materiał używany do produkcji podeszw. Bardzo lekki, trwałym i odpornym na odkształcenia materiał.
Młotek szewski – narzędzie pracy szewca służące do wbijania gwoździ w skórę
Mokasyny – rodzaj wsuwanych butów. Wzorowane na butach Indian, w pierwotnej wersji wykonane w całości z dwóch kawałków skóry i zszywane na podbiciu i pięcie. Obecnie produkowane w różnych wersjach. Uznawane za jedne z najpopularniejszych i najwygodniejszych butów na co dzień.
Monki, Monk Shoes, Monk Straps - rodzaj półbutów zapinanych na klamry. Monki swoja nazwę zawdzięczają mnichom, a dokładniej noszonym przez nich sandałom zapinanym na klamry. We współczesnej wersji klasyczne monki mogą być zapinane na jedną lub dwie klamry (Double Monk). W zależności od koloru, typu podeszwy i kształtu noska Monkstrap Shoes mogą być codzienne lub wizytowe.
Muszkieterki – rodzaj butów, kozaków z długą, sięgająca za kolano cholewką. Muszkieterki, podobnie jak wszystkie kozaki, swój rodowód wywodzą z męskiego stroju wojskowego, w tym przypadku od elitarnej gwardii króla francuskiego z XVII wieku. Współczesne muszkieterki to jedne z najbardziej kobiecych kozaków, w których wysoka cholewka efektownie eksponuje nogi i wysmukla sylwetkę. Wysokość obcasów, kształt noska i długość cholewki zależy tylko od wyobraźni projektantów.
↑ powrót do indeksu ↑
N
Nappa - ogólny termin określający skóry najlepszej jakości, charakteryzujące się dużą miękkością, delikatnością i naturalnym delikatnym połyskiem. Określenie nappa może dotyczyć zarówno wyprawionej skóry koziej, jagnięcej czy cielęcej. To miękka skóra wykorzystywana głównie do produkcji obuwia damskiego w sezonie wiosenno-letnim. Lico tej skóry posiada charakterystyczny, naturalny połysk. Pierwotnie określenie - skóra nappa, było nazwą zarezerwowaną wyłącznie dla delikatnych, luksusowych rękawic oraz odzieży z Nappa Valley w USA.
Narciarskie buty – rodzaj butów umożliwiające narciarzowi przymocowanie nart do nóg w sposób umożliwiający jazdę lub bieg na nartach.
Nosek butów – część cholewki, która okrywa palce, a niekiedy również boki przodostopia.
Nubuk – rodzaj skóry naturalnej. Nubuk uzyskuje się poprzez delikatne przeszlifowanie wierzchniej warstwy skóry, uzyskując efekt delikatnego, aksamitnego meszku. W przeciwieństwie do zamszu, włosy na skórze nubukowej są bardzo krótkie i przypominają skórę brzoskwini. Oil nubuck to rodzaj skóry nubukowej, która została zaimpregnowana woskiem i olejami, aby zwiększyć jej wytrzymałość i odporność na przemakanie.
↑ powrót do indeksu ↑
O
Obcas – część składowa podeszwy obuwia. Obcas może stanowić osobny element obuwia przybijany do podeszwy, bądź być integralnym elementem podeszwy. Pierwsze obcasy pojawiły się w początkach XVI wieku, po to by łatwiej było utrzymać nogi w strzemionach podczas jazdy konnej. Obcasy początkowo były typowym elementem obuwia dla mężczyzn a dopiero z czasem zaczęły wysmuklać damską sylwetkę. Współczesne obcasy zaczęto produkować w pierwszej połowie XX wieku, a za jednego z pierwszych projektantów butów na obcasach uznaje się Rogera Viviera. Obcasy mogą być wykonane ze skóry naturalnej, z drewna, gumy, tworzyw sztucznych, metalu itp. Kształt obcasów, szczególnie w obuwiu damskim, jest uwarunkowany typem obuwia, jego przeznaczeniem i trendami mody.
Obłożyna –tylna część cholewki buta. Element składowy butów okrywający od zewnątrz tylną część stopy.
Obuwie – część ubioru człowieka. Przeznaczeniem obuwia jest ochrona stóp przed urazami ze strony podłoża i zapewnienie komfortu podczas chodzenia. Określenie obuwie stosowane jest zamiennie ze słowem buty, choć semantycznie pojęcie obuwie jest pojęciem węższym niż buty, zarezerwowanym wyłącznie dla ludzi. Może być np. kot w butach, ale już nie w obuwiu.
Oczka kaletnicze, szlufki – krążki, między którymi przeplata się sznurowadło.
Oficerki – rodzaj butów, kozaków z cholewką sięgającą do kolana. Oficerki, swój rodowód wywodzą ze stroju militarnego i jeździeckiego. To kozaki z gładką, zgrabnie podciętą cholewką na płaskim obcasie. Dawniej posiadanie oficerek było luksusem i oznaczało przynależność do wyższych sfer. Oficerki przeszły długą drogę od stroju typowo męskiego do damskiej garderoby, stając się synonimem klasycznego stylu.
Otok – część podeszwy, która została rozciągnięta na przyszwie.
Oxfordy, wiedenki – rodzaj półbutów z zamkniętą przyszwą. Zamknięta przyszwa oznacza, że dwie boczne części z dziurkami na sznurowadła wszyte są pod spód przedniej części buta (przyszwy). Oksfordy uznawane są za bardzo eleganckie, wizytowe buty i często polecane są, jako obuwie na wyjątkowe okazje, zakładane do fraka lub smokingu.
↑ powrót do indeksu ↑
P
Peep-toe, Open toe - rodzaj butów z odkrytymi palcami. Damskie buty z delikatnie wyciętym noskiem, odsłaniający niewielką część palców. Zarówno czółenka, kozaki, botki czy baleriny mogą mieć wycięty nosek. Czółenka peep toe triumfowały w latach 50. ubiegłego stulecia i do dzisiaj kojarzone są z uwodzicielskim stylem pin up girls
Platforma – rodzaj podeszwy. Podwyższenie podeszwy, które doskonale izoluje przed podłożem. Stosowane we wszystkich rodzajach butów.
Podeszwa – spodnia część buta, która izoluje stopę od podłoża. Zewnętrzna część spodu, która styka się z podłożem. Rodzaj i właściwości materiału wykorzystywanego na podeszwy zależą od przeznaczenia obuwia. W dobrych butach proponowanych w kolekcji APIA podeszwy wykonane są najczęściej ze skóry lub wysokiej jakości tworzyw sztucznych.
Pointy – rodzaj butów stosowanych w tańcu baletowym. Buty, które posiadają utwardzany gipsem czubek i satynową warstwę wierzchnią. Twardy czubek pozwala tancerzom stawać na palcach, czyli wchodzić na pointy. Pointy wytwarza się sklejając wiele warstw różnej grubości kartonu i materiału, na wierzchu baletki pokrywa się satyną. W celu stabilnego przymocowania point do stopy z przodu znajduje się krótkie sznurowadło i para troczek (wstążek), które zawiązuje się dla zabezpieczenia kostki.
Polerowana skóra – sposób wykończenie skóry. Lico wysokiej jakości gładkiej skóry licowe, jest przy użyciu specjalnych emulsji oraz poprzez proces polerowania doprowadzane do bardzo dużego połysku. Skóra polerowane w odróżnieniu od skóry lakierowanej skóry nie są powlekane lakierem ale nabłyszczane. Skóry polerowane bardzo często wykorzystujemy w butach kolekcji Apia. To eleganckie, trwałe, przewiewne skóry, które nie sprawiają problemu podczas konserwacji.
Półbuty – rodzaj butów w których cholewki sięgają do kostek. Półbuty mogą być wsuwane, sznurowane, zapinane na zamek lub klamry. Półbuty występują w wielu wariantach i bezsprzecznie to najpopularniejszy typ butów.
Przyszwa – przednia część cholewki. Do przyszwy doszywana jest obłożyna (boczna część cholewki z dziurkami na sznurowadła). W zależności od modelu butów obłożyna może być wszyta pod spód przyszwy (zamknięta przyszwa, np. buty typu oxford), albo naszyta na jej wierzch (otwarta przyszwa, np. buty typu derby).
Pull-up skóra - to inaczej skóra woskowana, w której powierzchnia jest wykończona pigmentem i zabezpieczona specjalnymi tłuszczami lub woskami. To grubsza skóra o charakterystycznej przecieranej barwie.
↑ powrót do indeksu ↑
R
Robocze buty, obuwie ochronne – rodzaj butów stosowanych do pracy w niebezpiecznych warunkach. Buty uzupełnionych o dodatkowe wzmocnienie noska metalową wstawką (podnoskiem), chroniące stopę przez urazami.
Rowerowe buty, kolarskie buty, buty z systemem SPD – buty przeznaczone jazdy na rowerze. Umożliwiają zaczepienie lub wpięcie butów w pedały, dzięki czemu stopy nie ześlizgują się.
Rumunki – rodzaj trzewików. Sznurowane buty za kostkę zastępujące młodzieży w Polsce lat 80. XX wieku klasyczne glany. Obuwie robotnicze charakteryzujące się długą sznurowaną cholewką sprowadzane z Rumunii, stad potoczna nazwa tych butów.
↑ powrót do indeksu ↑
S
Saboty (drewniaki) – rodzaj butów stworzonych wyłącznie z drewna. Tradycyjnie używanych przez chłopów we Francji. W okresie rewolucji przemysłowej, na przełomie XVII-XIX wieku, zbuntowani robotnicy używali twardych sabotów do niszczenia – w ich mniemaniu – konkurujących z nimi maszyn. Stąd powstało określenie „sabotaż”.
Sachetto - jedna z metod szycia butów, polegająca na wszyciu wyściółki i wkładki buta idealnie odpowiadającym kształtem i wielkością cholewce. To najwygodniejszy sposób wszycia wkładki, gdzie wszystkie szwy znajdują się wewnątrz buta. Taki montaż tworzy tzw. kieszonkę, torebkę nazywaną po włosku sachetto.
Saddle shoes, siodłate buty,siodłaty - rodzaj butów z zamkniętą przyszwą w codziennym stylu. Model butów, który powstał na początku XX wieku jako jedne z pierwszych butów przeznaczonych do gry w tenisa. W latach późniejszych ten typ obuwia cieszył się dużą popularnością na amerykańskich uniwersytetach i stał się nieodłącznym elementem stylu preppy. Już wtedy siodłaty traktowano jako obuwie unisex, chętnie noszone przez panie i panów. Buty siodłate uważa się za protoplastę współczesnego obuwia w stylu sportowej elegancji.
Sandały – rodzaj przewiewnych butów. Obuwie, które składa się z podeszwy oraz rzemyków lub pasków, utrzymujących buty na stopie. Sandały mogą przybierać różne formy, rodzaj podeszw i ułożenie pasków zależy od mody i wyobraźni projektantów.
Saszki – rodzaj butów. Płaskie kozaki z miękką, opadającą cholewką sięgającą najczęściej sięgającą do połowy łydki. Wykonane z miękkiej skóry lub materiału przypominającego zamsz.
Sculptural Heels – określenie używane do zdefiniowania ekstrawaganckich form obcasów, które nie przypominają klasycznych szpilek, obcasów słupkowych czy koturnów. Dosłowne tłumaczenie to rzeźbiarskie obcasy - niestandardowe obcasy, które przybierają dziwne formy. Mogą to być, np. formy butów bez szpilek, z otworem w miejscu gdzie normalnie jest obcas lub koturna. Oryginalność i pomysłowość jest w przypadku Sculptural Heels nieograniczona. Najczęściej można zobaczyć w tych butach znaną Lady Gagę.
Shopperka - rodzaj pojemnej torebki. Duża, miękka torba na dłuższych rączkach. Najczęściej zamykana na zatrzask lub zupełnie pozbawiona zapięcia. Pakowna torba zaprojektowana z myślą o zakupach.
Slip–on, buty wsuwane – rodzaj butów wsuwanych na stopy. Lekkie i łatwe do wsunięcia buty. Do tej grupy butów zaliczanych jest większość rodzajów półbutów bez sznurowadeł: espadryle, mokasyny, loafersy, slippersy czy buty żeglarskie. W węższym zakresie, określanie buty slip-on, dotyczy sneakersów bez sznurówek spopularyzowane przez firmę Vans i inne sportowe marki obuwnicze.
Słupek, słupkowy obcas – rodzaj obcasa. Może być różnej wysokości ale jego cechą charakterystyczną jest ta sama szerokości na całej jego linii.
Sneakersy – rodzaj butów w sportowym stylu. Wcześniej określanych jako tenisówki, trampki lub potocznie adidasy. Określenie sneakersy dotyczy zarówno tenisówek na płaskiej podeszwie i modnych w ostatnich latach, trampek na koturnach. To najmodniejsze buty do chodzenia po mieście. Świetnie sprawdzają się w wielu sytuacjach, doskonale wpisują w modny street style.
Stożek – rodzaj obcasa, który jest szeroki na górze i stopniowo zmniejsza się ku dołowi.
Sznurowadło – najpopularniejszy sposób przymocowania butów do stopy. Sznurek lub rzemyk przy pomocy, którego regulujemy szerokość buta. Sznurowadła są stosunkowo młodym wynalazkiem a swoja popularność zdobyły dopiero w XX wieku.
Szpilarek, szpikulec, szpilard - narzędzie używane głównie w szewstwie, kaletnictwie i rymarstwie. To duża szpila oprawiona w rękojeść. Służy do przebijania otworów w skórze dla umożliwienia szycia (najczęściej dratwą).
Szpilka – rodzaj obcasa w formie długiej i zwężającej się ku dołowi szpili zakończonej flekiem. Wysokość szpilek oraz materiał z którego są wykonane zależy od mody i przeznaczenia. Klasyczne szpilki maja od 8 do 12 cm.
Szpilki – rodzaj damskich butów na obcasach w formie szpilki. Cholewka w klasycznych szpilkach jest mocno podcięta a noski smukłe i wydłużone. W latach 80. XX wieku szpilki stały się niezbędnym elementem kobiecego stroju i nadal pozostają najbardziej kobiecym fasonem butów. Wysokość obcasów w szpilkach zależy od mody i wyobraźni projektantów. Jedne z najwyższych szpilek, zaprojektowane zostały przez specjalistę od tego typu butów - Christiana Louboutina i mają 20 cm obcasy. Obok Christiana Louboutina, Jimmy Choo i Manolo Blahnik to obecnie najbardziej rozpoznawalni projektanci szpilek.
Sztyblety – rodzaj butów. W sztybletach cholewka sięga minimum do kostki, pozbawiona jest sznurowania i suwaka, posiada tylko elastyczne elementy (gumki) umożliwiające wsuwanie. Początkowo używane do jazdy konnej, dość szybko stały się niezwykle chętnie noszonym rodzajem obuwia codziennego.
Szydło – narzędzie pracy szewca używane do szycia butów. Ostra szpila z otworem na nitkę zamocowana na rękojeści.
↑ powrót do indeksu ↑
T
Taneczne buty, buty do tańca – rodzaj obuwia używany przez tancerzy tańca towarzyskiego. Cholewki tych butów wykonane są najczęściej z naturalnej skóry, natomiast podeszwy szyje się ze skóry łosia tzw. łosiówki. Zarówno damskie jak i męskie buty do tańca posiadają obcasy. Obuwie tego typu dzieli się ze względu na rodzaj tańców - standardowych (standard) lub latynoamerykańskich (łacina).
Tłoczona, deseniowa skóra – sposób wykończenia skóry, podczas którego skóra pokrywana jest farbą pigmentową i warstwą ochronną z polimeru albo wosku i następnie tłoczona na wybrany deseń, np. skóry jaszczurki, krokodyla, strusia. Skóra tego typu, podobnie jak skóra lakierowana, odznacza się wysoką odpornością na brud i wodę.
Tenisówki – rodzaj butów sportowych. Obuwie ze sznurowaną cholewką wykonana ze skóry lub grubego płótna (canvas) na gumowej podeszwie. Początkowo określenie tenisówki służyło jako nazwa butów do gry w tenisa. Obecnie zakres używania tej nazwy znacznie się rozszerzył i dotyczy lekkich, sportowych butów używanych zarówno na co dzień jak i do uprawiania sportów.
Trampki – rodzaj sznurowanych butów wykonanych z materiału tekstylnego, na gumowej podeszwie. Obecnie, nazwą trampki określa się zarówno sportowe półbuty i sportowe trzewiki sięgające do kostki. Początkowo nazwa trampki zarezerwowana był wyłącznie dla sznurowanego obuwia z cholewką do kostki. Historia trampek sięga początku XX wieku, kiedy Marquis M. Converse wyprodukował pierwsze modele butów pod nazwą All Stars przeznaczonych dla koszykarzy. W latach 50. armia amerykańska wprowadziła trampki jako wyposażenie treningowe, co to dodatkowo wzmocniło popularność tych butów. W latach późniejszych, trampki stały się ulubionym obuwiem zbuntowanych nastolatków: hipisów, punków i gwiazd rocka, by w następnej kolejności zagościć na pokazach mody i stopach celebrytów. Trampki to bez wątpienia lider casualowych butów i hit ostatnich sezonów.
Trapery, pionierki – rodzaj obuwia z cholewką sięgającą za kostkę, przeznaczonego do uprawiania turystyki. Zwykle na głęboko żłobionej podeszwie. Popularne wśród turystów i harcerzy do końca lat 90. Wyparte przez obuwie z membranami (np. Gore-Tex).
Trekkingowe obuwie – rodzaj butów służących do wędrowania w trudnych warunkach. Mocne buty wyposażone w specjalne wiatro i wodoodporne membrany na antypoślizgowych podeszwach.
Trzewiki – rodzaj sznurowanych butów z cholewką sięgająca w okolice kostki.
Tylnik – część składowa cholewki obuwia naszyta na tylną część obłożyn.
↑ powrót do indeksu ↑
W
Walonki – rodzaj ciepłych butów z wyższą cholewką dobrze chroniące przed mrozem produkowanych w Rosji od XVIII wieku. Tworzone z grubego filcu, tzw. wojłoku, formowanego z wielu warstw przy użyciu pary i specjalnego klocka, służącego do nadawania kształtu. Walonki popularne są do dziś, wytwarzane zarówno w dużych fabrykach, jak i małych przydomowych zakładach.
Welur, welurowa skóra – sposób wyprawienia skór, który pozwala uzyskać szlachetną, delikatną skórę welurową. Skóra jest szlifowana od strony wewnętrznej (mizdry), co tworzy na jej powierzchni delikatną, miękką okrywę. Skóry welurowe stosowane są najczęściej do produkcji luksusowego obuwia, odzieży, materiałów tapicerskich. Powierzchnie futer baranich (kożuchów) wykończone są właśnie w ten sposób. Skóry welurowe często mylone są z zamszem i irchą.
Wodery – rodzaj nieprzemakalnego obuwia wędkarskiego sięgającego do kroku. Praktyczne połączenie kaloszy i nieprzemakalnych spodni. Wodery najczęściej zrobione są z nieprzemakalnego (zazwyczaj gumowanego) materiału, czasem także ocieplanego. Wodery krótsze mocowane są na szelkach, dłuższe uszyte są w całości z naramiennikami. Wodery najczęściej używane są przez wędkarzy i służby ratownicze, np. przez strażaków w trakcie powodzi.
Workery – rodzaj sznurowanych butów. Mocnych trzewików stylizowanych na obuwiu roboczym i undergroundowych glanach. Celowo postarzana, mocna skóra i masywne podeszwy, to atrybuty charakterystyczna tego typu obuwia.
Wspinaczkowe buty – rodzaj butów stosowany we wspinaczce skalnej. Buty, które poprzez swój kształt wymuszają odpowiednie ułożenie stopy i umożliwiają wspinanie się po małych elementach rzeźby skalnej.
↑ powrót do indeksu ↑
V
Viwierki – rodzaj damskich czółenek na obcasie z charakterystyczną ozdobą w formie dużej prostokątnej klamry umieszczonej na cholewce. Vivierki swoją nazwę zawdzięczają ich twórcy, słynnego projektanta Rogera Viviera, który pierwszy model vivierek zaprojektował dla Catherine Deneuve.
Vibram - to nazwa firmy produkującej podeszwy. Vibram to najbardziej znana i sprawdzona podeszwa używana w obuwiu turystycznym i górskim. Zapewnia bardzo dobrą przyczepność, dzięki czemu but nie ślizga się na wilgotnej powierzchni.
Vitello skóra – rodzaj skóry bydlęcej o bardzo regularnym i równomiernym licu z naturalnym połyskiem. Skóra, która ze względu na dużą odporność na zabrudzenia i wilgoć, najlepiej sprawdza się w obuwiu jesienno-zimowym. Jest jej bardzo dużo rodzajów skóry vitello, każdy z nich ma swoją nazwę wynikającą ze sposobu w jaki została wyprawiona, spotykane są nazwy: Rustico, Krypton, Surplus, Calf Box, Buffallo, Montana.
↑ powrót do indeksu ↑
X
XL Extra Light – rodzaj podeszwy. To podeszwa wyprodukowana z opatentowanego granulatu polyolefin, która odznacza się ekstremalną lekkością, sprężystością, znakomitą izolacją termiczną i odpornością na ścieranie. Rodzaj podeszwy której łatwo można nadawać kształt i mody kolor. Jedna z najwygodniejszych podeszw używana do produkcji codziennego obuwia.
↑ powrót do indeksu ↑
Z
Zamsz – rodzaj skóry naturalnej, która została pozbawiona lica, czyli wierzchniej warstwy skóry właściwej. Zamsz charakteryzuje się strukturą "meszku" o zdecydowanie dłuższym włosiu niż w przypadku nubuku. Proces przygotowywania zamszu trwa od 6 do 9 miesięcy, co w efekcie pozwala uzyskać bardzo miękka, przyjemna w dotyku skórę. Zamsz najczęściej stosuje się go do wyrobu rękawiczek, ścierek do szkła optycznego, obuwia lub wierzchniej odzieży. Określenia suede leather, camoscio leather, oil suede leathet – odnoszą się do różnych typów wykończenia skóry zamszowej.
Zapiętek – część obuwia stanowiąca górne wykończenie tylnika buta.
Zelówka – wykonana ze skóry, gumy lub innego materiału dolna część podeszwy, umieszczona na przodzie lub na jej całości. Zelówka ma zabezpieczać podeszwę przed przemoczeniem, przetarciem i dodatkowo izolować od zimna.